Μια νέα διεθνής επιστημονική μελέτη, υπό την ηγεσία της Κύριας Ερευνήτριας του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), Δρ. Βασιλικής Μουσλοπούλου, αναλύει την επαναληψιμότητά μεγασεισμών (Μ>6) σε ενεργά ρήγματα παγκοσμίως και προτείνει μία νέα προσέγγιση στον υπολογισμό πρόβλεψης σεισμικού κινδύνου αναδεικνύοντας, παράλληλα, την σημασία της παλαιοσεισμολογίας στην κατανόηση του φαινομένου των σεισμών.

Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό Journal of Geophysical Research – Solid Earth, προσπάθησε να κατανοήσει καλύτερα τη σεισμική ωριμότητα (και συμπεριφορά) των ρηγμάτων ‘χτίζοντας’ και αναλύοντας μία παγκόσμια βάση δεδομένων από 900 μεγάλους (Μ>6) προϊστορικούς και ιστορικούς σεισμούς που διέρρηξαν την επιφάνεια του Γης τα τελευταία περίπου 80.000 χρόνια σε πέντε τεκτονικά ενεργές περιοχές του πλανήτη – μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.

Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η πλειοψηφία των ρηγμάτων που μελετήθηκαν δεν είναι ακόμα ‘ώριμα’ για να δώσουν ισχυρό σεισμό – με εξαίρεση την Καλιφόρνια, που εκεί πολλά ρήγματα έχουν καθυστερήσει σημαντικά να σπάσουν, σε σχέση με τη μέση διάρκεια του σεισμικού τους κύκλου. Η έρευνα επίσης δείχνει ότι η χρήση του μέσου ρυθμού επανάληψης μεγάλων προϊστορικών σεισμών ανά ρήγμα, ‘προβλέπει’ αρκετά ρεαλιστικά τον χρονισμό (timing) του τελευταίου ισχυρού ιστορικού σεισμού στα περισσότερα (80-100%) ρήγματα της Ελλάδας, της Νέας Ζηλανδίας, της Ιαπωνίας, της Καλιφόρνιας και της περιοχής Basin and Range των ΗΠΑ.

Η Δρ. Μουσλοπούλου και οι συνεργάτες της προτείνουν, συνεπώς, ότι για να κατανοήσουμε καλύτερα την μελλοντική συμπεριφορά των ρηγμάτων παγκοσμίως, και να δημιουργήσουμε πιο αξιόπιστα μοντέλα πρόβλεψης σεισμικού κινδύνου, οι επιστήμονες θα πρέπει να εξετάζουν το χρονικό διάστημα ανάμεσα στον προτελευταίο και στον τελευταίο μεγάλο σεισμό ανά σεισμικό ρήγμα, δηλαδή έναν πλήρη σεισμικό κύκλο στη ζωή του ρήγματος, αντί να βασίζονται μόνο στον χρόνο που έχει περάσει από τον πιο πρόσφατο ισχυρό σεισμό – όπως γίνεται τώρα. «Αυτή η προσέγγιση αντικατοπτρίζει πιο πιστά τα μοτίβα σεισμικής δραστηριότητας που παρατηρούμε στα ρήγματα σε πολλές διαφορετικές περιοχές της Γης – εκτός της Καλιφόρνιας», σημειώνει η ίδια.

Παράλληλα, οι επιστήμονες τόνισαν ότι, τα διεθνή μοντέλα πρόβλεψης σεισμικού κινδύνου μέχρι σήμερα στηρίζονται κυρίως σε στοιχεία της Καλιφόρνιας, επειδή αυτά θεωρούνταν πιο “πλήρη” και συνεπώς πιο “αντιπροσωπευτικά” παγκοσμίως — κάτι που πλέον αμφισβητείται και έχει προκαλέσει το έντονο ενδιαφέρον των ειδικών στις ΗΠΑ, και ιδιαίτερα στην Καλιφόρνια.

«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι πρέπει να επανεξετάσουμε τα βασικά δεδομένα που τροφοδοτούν τα μοντέλα πρόβλεψης σεισμών. Είναι σημαντικό να δούμε αν ανταποκρίνονται στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν τα ρήγματα παγκοσμίως και αν παρέχουν μια ρεαλιστική εικόνα του σεισμικού κινδύνου», δηλώνει η Δρ. Βασιλική Μουσλοπούλου.

Όσον αφορά την Ελλάδα, η έρευνα δείχνει ότι, αν και τα παλαιοσεισμολογικά δεδομένα στην χώρα μας είναι λιγοστά, και εστιάζουν κυρίως σε ρήγματα που έδωσαν ισχυρούς σεισμούς πρόσφατα, είναι υπερπολύτιμα αφού συνέβαλαν στην εξαγωγή συμπερασμάτων για την επαναληψιμότητα των σεισμών παγκοσμίως. «Προτρέπουμε, ωστόσο, την επιστημονική κοινότητα στην Ελλάδα να αποκωδικοποιήσει την σεισμική ιστορία των ενεργών ρηγμάτων που δεν έχουν δώσει μεγάλους σεισμούς στους ιστορικούς χρόνους γιατί έτσι θα μπορέσουμε να εντοπίσουμε αυτά που είναι ‘ώριμα’ (ή ‘υπερώριμα’) για θραύση στο κοντινό μέλλον», δηλώνει η Δρ. Βασιλική Μουσλοπούλου.

Η σωστή εκτίμηση του σεισμικού κινδύνου δεν αφορά, όμως, μόνο τους επιστήμονες. Επηρεάζει άμεσα την πολιτική προστασία μιας χώρας, τον αστικό σχεδιασμό, αλλά και τις ασφαλιστικές εταιρείες, καθώς αποτελεί παγκοσμίως τη βάση για τον υπολογισμό ασφαλίστρων για κάλυψη από σεισμό.