Ο Σταύρος Πλακίδης διορίστηκε στο Αστρονομικό Τμήμα του ΕΑΑ το 1915. Το 1927 προάγεται σε έκτακτο αστρονόμο και το 1928, ύστερα από πρόταση του Καθ. Δ. Αιγινήτη, συνεχίζει για δύο χρόνια τις σπουδές του στα αστεροσκοπεία Greenwich, Cambridge, Paris, Strasbourg, και Heidelberg. Με την επιστροφή του, το 1931, αναγορεύεται διδάκτωρ και προάγεται σε τακτικό αστρονόμο. Το 1935 ο Σταύρος Πλακίδης εκλέγεται Καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διατηρώντας την θέση του ως προϊσταμένου του Αστρονομικού Τμήματος του Αστεροσκοπείου. Μέσα στα επόμενα δύο χρόνια το ΕΑΑ διαδέχονται τρεις διευθυντές, ο Καθ. Νικόλαος Κριτικός ανέλαβε προσωρινά έως το 1936, όποτε διορίσθηκε ο Καθ. Ιλίας Μαριολόπουλος. Τέλος, τo 1937, Διευθυντής του ΕΑΑ διορίζεται ο πλοίαρχος Γεώργιος Χόρς. Ο Καθηγητής Σ. Πλακίδης είναι πια γνωστός αστρονόμος και συνεχίζει το έργο του στην παρατηρησιακή αστροφυσική. Δημοσιεύει πολλές εργασίες του στα πιο έγκυρα αστρονομικά περιοδικά. Ιδιαίτερα γνωστή είναι η συνεργασία του με τον φημισμένο αστρονόμο της εποχής, Καθ. A. S. Eddington, στη μελέτη των μεταβλητών αστέρων μεγάλης περιόδου. Ο Καθ. Σ. Πλακίδης κατέβαλε μεγάλες προσπάθειες για την μεταφορά των αστρονομικών παρατηρήσεων από το κέντρο της Αθήνας. Τελικά, λόγω των πολύ περιορισμένων οικονομικών του Αστεροσκοπείου και λαμβάνοντας υπόψη τη δυνατότητα πρόσβασης και ανέγερσης εγκαταστάσεων, επιλέγεται μια τοποθεσία στο λόφο “Κουφού” στη Πεντέλη και από το 1936 αρχίζουν οι πρώτες παρατηρήσεις. Δυστυχώς, ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η κατάσταση στη μεταπολεμική Ελλάδα καθυστέρησαν για πολλά χρόνια την ανάπτυξη του Αστρονομικού Σταθμού Πεντέλης, αλλά και του Αστεροσκοπείου γενικά. Στο τέλος της, περίπου μισό αιώνα, ενεργής δραστηριότητας του στο ΕΑΑ, ο Καθηγητής Σ. Πλακίδης μπόρεσε να δει το αποτέλεσμα αυτών των κόπων του, την εγκατάσταση του 62 εκ. τηλεσκοπίου Newall στη Πεντέλη και τη ανάπτυξη του Αστρονομικού Σταθμού ως σύγχρονο παρατηρητήριο.
Αστρονομικός Σταθμός Πεντέλης
Το σημαντικότερο ίσως μέλημα του Καθηγητή Πλακίδη είναι η μεταφορά των αστρονομικών παρατηρήσεων από το κέντρο της Αθήνας. Όμως η οικονομική κατάσταση του ΕΑΑ του περιορίζει ουσιαστικά τη δυνατότητα επιλογής απομακρυσμένης περιοχής. Έπειτα από την εξέταση τοποθεσιών της Αττικής, η επιλογή ήταν ο λόφος Κουφός στη Πεντέλη και το 1936 ξεκίνησαν οι πρώτες παρατηρήσεις. Ο Αστρονομικός Σταθμός Πεντέλης (ΑΣΠ) βρίσκεται σε απόσταση μόνο 15 χλμ. από το Θησείο, όμως εκείνη την εποχή ήταν ένα απομακρυσμένο και σκοτεινό μέρος. Αρχικά εδώ εκτελούνταν μόνο μετεωρολογικές παρατηρήσεις, ενώ το 1937 κατασκευάστηκε ένα μικρό κτίριο με θόλο όπου εγκαταστάθηκε το διοπτρικό τηλεσκόπιο Zeiss (11 εκ.). Στις παρατηρήσεις χρησιμοποιούνταν στο ΑΣΠ από τους αστρονόμους και άλλα μικρά τηλεσκόπια, όμως δεν υπήρχε μόνιμο προσωπικό στη Πεντέλη. Λόγω του πολέμου η ανάπτυξη του Σταθμού διακόπτεται και η κατάσταση παραμένει αμετάβλητη πάνω από μια δεκαετία.
Το διοπτρικό τηλεσκόπιο Newall
Το 1955, το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών αποδέχεται την δωρεά από το Πανεπιστήμιο του Cambridge του 62.5 εκ. διοπτρικού τηλεσκοπίου, το οποίο είχε κατασκευαστεί το 1868 από τους Thomas Cooke & Sons για τον R. S. Newall. Ο μακρύς σωλήνας (περίπου 9 μ) μαζί με το γερμανικού τύπου ισημερινό σύστημα στήριξής του τηλεσκοπίου ζύγιζαν περίπου εννέα τόνους και απαιτούνταν πολύ προσεκτική αποσυναρμολόγηση, μεταφορά και εγκατάσταση από την αρχή σε καινούργιο θόλο που έπρεπε να κατασκευαστεί στην Πεντέλη. Ασφαλώς, χρειάσθηκαν πολλές προσπάθειες για να βρεθούν τα απαιτούμενα ποσά. Οι δωρεές από τους Έλληνες εφοπλιστές και η δωρεάν μεταφορά που πρόσφερε ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιά ήταν ουσιαστικά για να έρθει το τηλεσκόπιο στην Πεντέλη. Η Κυβέρνηση χρηματοδότησε την κατασκευή του κτιρίου με το 14 μ διαμέτρου θόλο. Αμέσως μετά την ολοκλήρωση της κατασκευής, το 1959, το τηλεσκόπιο “Newall” εγκαταστάθηκε στο νέο του σπίτι, στον ΑΣ Πεντέλης. Το τηλεσκόπιο εξοπλίστηκε με μια σειρά επιστημονικών οργάνων τα οποία αγοράστηκαν για την πραγματοποίηση των αστροφυσικών παρατηρήσεων: μια φωτογραφική κάμερα, ένας φασματογράφος, ένα πολωσίμετρο και ένα φωτόμετρο. Παρόλο που δεν ήταν ένα σύγχρονο για την εποχή όργανο, το τηλεσκόπιο αυτό χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα επί σειρά ετών από πολλούς αστρονόμους. Μεγάλος αριθμός εργασιών βασισμένων στις παρατηρήσεις με αυτό το τηλεσκόπιο δημοσιεύτηκαν στα εγκυρότερα αστρονομικά περιοδικά. Το βασικότερο είναι ότι η χρήση του προώθησε ουσιαστικά τους Έλληνες αστρονόμους στη σύγχρονη επιστήμη της παρατηρησιακής αστροφυσικής.
Νομοθετικό Διάταγμα 1378/1942
Με το Νομοθετικό Διάταγμα υπ’ αριθμ. 1378/1942 ιδρύονται τρεις (3) θέσεις διευθυντών για τα αντίστοιχα Τμήματα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Αστρονομίας, Μετεωρολογίας και Σεισμολογίας. «Την προεδρίαν του συμβουλίου του Αστεροσκοπείου αναλαμβάνει αυτοδικαίως, εκ περιτροπής επί διετίαν, έκαστος των τριών Διευθυντών- Καθηγητών κατά σειράν αρχαιότητος ως τακτικού καθηγητού του Πανεπιστημίου». Με τη ρύθμιση αυτή, εναλλάσσονται στην προεδρία του Κέντρου πολλοί καθηγητές που συμμετείχαν στη διοίκησή του.
Καθηγητής Άγγελος Γαλανόπουλος
Τη διεύθυνση του Γ.Ι. αναλαμβάνει, το 1949, ο Καθηγητής Άγγελος Γαλανόπουλος, στα χρόνια του οποίου αναπτύσσεται δίκτυο με 12 σύγχρονους για την εποχή σεισμογραφικούς σταθμούς, θεμελιώνεται ο Ελληνικός σεισμογραφικός σταθμός των Αθηνών στα πλαίσια και πρότυπα του Παγκόσμιου Σεισμογραφικού Δικτύου WWSSN και δημιουργείται το πρώτο δίκτυο επιταχυνσιογράφων.
