| Proposal Number | 15665 |
| Principal Investigator | AKRAS STAVROS |
| Sub-action | Sub-action 1. Funding New Researchers – RRF: Basic Research Financing (Horizontal support for all Sciences) |
| Acronym | MINOTAUR |
| Proposal Title (EN) | Multi-wavelength investigation Of planeTAry nebulae pRoblems |
| Proposal Title (ΕΛ) | Μελετώντας προβλήματα πλανητικών νεφελωμάτων σε πολλαπλά μήκη κύματος |
| Scientific Area | SA1. Physical Sciences |
| Scientific Field | 1.4 Universe Sciences |
| Scientific Subfield | 1.4.2 Astro-physics/chemistry/biology |
| Host Institution | NATIONAL OBSERVATORY OF ATHENS |
| Department | INSTITUTE OF ASTRONOMY, ASTROPHYSICS, SPACE APPLICATIONS AND REMOTE SENSING |
| Non beneficiary- Collaborating Organization(s) |
VALONGO OBSERVATORY, LEIDEN OBSERVATORY, INSTITUTE OF PHYSICS AND CHEMISTRY, INSTITUTE OF ASTROPHYSICS IN CANARIA, ROCHESTER INSTITUTE OF TECHNOLOGY |
| Keywords | low mass stars,Planetary nebulae & interstellar medium,stellar evolution,photodissociation region,optical and infrared observations,techniques: imaging and integral field spectroscopy,methods: numerical and machine learning algorithms,astrobiology,molecules |
| Approved budget | 180,442.00 € |
| Starting Date | 10/10/2023 |
| Duration (in months) | 24 |
| Abstract (ΕΛ) |
|---|
| Τα πλανητικά νεφελώματα (ΠΝ) είναι συνδυασμοί από διαστελλόμενα και αλληλεπιδρώντα κελύφη αερίων και σκόνης, τα οποία εκτινάσσονται από αστέρες μικρής έως μεσαίας μάζας, όπως ο Ήλιος μας. Κατά την εξέλιξη των αστέρων ένα ψυχρό μοριακό περίβλημα δημιουργείται γύρω τους. Η υπεριώδης ακτινοβολία του θερμού αστρικού πυρήνα οδηγεί στη διάσπαση των μορίων και στη συνέχεια στον ιονισμό του ατομικού αερίου κάνοντας τελικά το νεφέλωμα να ακτινοβολεί. Τα ΠΝ παίζουν καθοριστικό ρόλο στον χημικό εμπλουτισμό του διαστρικού μέσου, στον σχηματισμό αστέρων και στην εξέλιξη των γαλαξιών. Ωστόσο, υπάρχουν προβλήματα που πρέπει να λυθούν. Οι πρόσφατες ανακαλύψεις συμπυκνώσεων μοριακού υδρογόνου (H2) ενσωματωμένες στο ιονισμένο αέριο των ΠΝ έχουν κεντρίσει το ενδιαφέρον των επιστημόνων για τον σχηματισμό τους και την επιβίωση από τη φωτοδιάσπαση τους. Η φύση των συμπυκνώσεων καθώς και ο σχηματισμός του H2 δεν έχουν κατανοηθεί πλήρως ακόμα. Υπάρχουν δύο σενάρια: είτε σχηματίζονται στο προηγούμενο εξελικτικό στάδιο των γιγάντων και επιβιώνουν για χιλιάδες χρόνια ή σχηματίζονται επί τόπου κατά το στάδιο του ΠΝ λόγω κρουστικών κυμάτων. Οι πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες (ΠΑΥ) δρουν ως καταλύτες για τον σχηματισμό H2 και η πιθανή παρουσία τους στις συμπυκνώσεις θα επιβεβαιώσει τον μηχανισμό σχηματισμού τους. Το πρόγραμμα «Multi-Wavelenght research Of planeTAry nebulae Problems» (MINOTAUR) στοχεύει στη διεξαγωγή μιας ενδελεχούς μελέτης των μοριακών συμπυκνώσεων στα ΠΝ για τον προσδιορισμό των φυσικών συνθηκών και μηχανισμών που τα διέπουν. Επιπροσθέτως, θα μελετήσει τη σχέση τους με τους αστρικούς ανέμους, τους μηχανισμούς απώλειας μάζας, το ιοντικό και μοριακό αέριο, τη σκόνη, τον εμπλουτισμό του διαστρικού μέσου αλλά και για την ανίχνευση πιθανής εκπομπής από ΠΑΥ. Εικόνες και φασματοσκοπικά δεδομένα από όργανα τελευταίας τεχνολογίας στα σύγχρονα τηλεσκόπια Gemini, VLT, και JWST θα χρησιμοποιηθούν για την αποσαφήνιση της φύσης των συμπυκνώσεων αυτών. |
