Το πρόγραμμα «Αγγίζοντας τον Ουρανό» σχεδιάστηκε και υλοποιείται από την πρωτοβουλία PLEIADES του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) και εστιάζει σε άτομα με αισθητηριακές αναπηρίες όρασης. Στόχος του προγράμματος είναι η διαμόρφωση προδιαγραφών προσβασιμότητας για άτομα με οπτική αναπηρία στην επιστήμη της αστροφυσικής και γενικότερα στις θετικές επιστήμες, ώστε να μπορούν να αποκτούν βαθύτερη κατανόηση των επιστημονικών εννοιών, της μεθοδολογίας και των μεγάλων ανακαλύψεων.
Η δράση πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Κέντρο Αποκατάστασης και Εκπαίδευσης Τυφλών (ΚΕΑΤ) μέσα από το Μνημόνιο Συνεργασίας που υπεγράφη των Νοέμβριο του 2024 μεταξύ των δύο φορέων (ΕΑΑ και ΚΕΑΤ) .
Στόχος της δράσης είναι η δημιουργία των προδιαγραφών προσβασιμότητας των ανθρώπων μέσω της ανάπτυξης παιδαγωγικού υλικού βασισμένου σε ακουστικά και απτικά ερεθίσματα και υλοποίησης παιδαγωγικών δράσεων και δράσεων διάχυσης της επιστήμης εστιασμένες σε άτομα και μαθητές με αναπηρίες όρασης.
Η δράση εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2024 σε μαθητές και μαθήτριες του Κέντρου Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ), στο πλαίσιο εκπαιδευτικής επίσκεψής τους στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης δόθηκαν ομιλίες, κάνοντας χρήση πολλών ακουστικών ερεθισμάτων μέσω της ηχοποίησης των ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων που λαμβάνουμε από το Σύμπαν. Παράλληλα, μέσω απτικών παιδαγωγικών εργαλείων, σχεδιασμένων ειδικά για τη δράση, οι μαθητές/τριες άγγιξαν και μελετήσαν τους αστερισμούς του βορείου ημισφαιρίου, συζητήσαμε για τη ζωή των άστρων, ψηλάφισαν και αγκάλιασαν άστρα διαφόρων ειδών, από τα μικρά άστρα-νάνους μέχρι τους τεράστιους ερυθρούς γίγαντες, ενώ συζητήσαμε για τους γαλαξίες και για το ίδιο το σύμπαν, αισθητοποιώντας τη διαστολή του μέσα από απτικά πειράματα. Τέλος, οι μαθητές ψηλάφισαν και γνώρισαν την αρχή λειτουργίας του τηλεσκοπίου.
Στο πλαίσιο του προγράμματος Αγγίζοντας τον Ουρανό και όντας οι PLEADES στελεχωμένες από αστροφυσικούς που είναι πιστοποιημένοι εκπαιδευτές της γραφής Braille, συγγράφονται δύο απτικά βιβλία με θέμα την ιστορία της επιστήμης και την αστροφυσική, κατάλληλα διαμορφωμένα για μαθητές/τριες με αναπηρίες όρασης. Το κείμενο σε Braille συνοδεύεται από πολλές απτικές απεικονίσεις του ουράνιου κόσμου. Η συγγραφή και η εκτύπωση των βιβλίων γίνεται σε συνεργασία με το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (Κ.Ε.Α.Τ.) και αναμένεται να εκδοθούν τους επόμενους μήνες.
Συνέχιση του Προγράμματος τη σχολική χρονιά 2025-2026
Η πρωτοβουλία PLEIADES και το Κέντρο Εκπαίδευσης και Αποκατάστασης Τυφλών (ΚΕΑΤ) εντείνουν την συνεργασία και τον σχεδιασμό τους ενόψει της σχολικής χρονιάς 2025–2026, με στόχο την υλοποίηση μιας σειράς εξειδικευμένων δράσεων για την προσβασιμότητα των ατόμων με οπτική αναπηρία στις θετικές επιστήμες. Συγκεκριμένα, προγραμματίζονται: α) η ολοκλήρωση και έκδοση βιβλίων αστρονομίας σε γραφή Braille, β) η ανάπτυξη παιδαγωγικών σεμιναρίων προσαρμοσμένων για μαθητές πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, γ) η κατασκευή απτικών και ακουστικών δραστηριοτήτων και πειραμάτων, με αξιοποίηση 3D εκτυπώσεων και τεχνολογιών διάδρασης ανθρώπου–υπολογιστή (όπως πλατφόρμες Arduino), δ) η πραγματοποίηση βιωματικών δράσεων σε σχολεία και φορείς σε όλη την Ελλάδα. Μείνετε συντονισμένοι!
Στοιχεία Επικοινωνίας:
Τηλέφωνο: 2103490114
Email: a.chiotellis@noa.gr, idakanalis@noa.gr, mplionis@noa.gr
• Συντονιστής και Υπεύθυνος Προγράμματος: Καθ. Ε. Πλειώνης
• Επιστημονικός Υπεύθυνος: Δρ Α. Χιώτελλης (Αστροφυσικός)
• Αν. Επιστημονικός Υπεύθυνος: Δρ Γ. Δακανάλης (Αστροφυσικός)
Σελίδα facebook της πρωτοβουλίας PLEIADES