Ι. ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Η Επιτροπή Ηθικής και Δεοντολογίας της Έρευνας (Ε.Η.Δ.Ε.) του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών» (Ε.Α.Α.) συστάθηκε και λειτουργεί σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 277-282 του ν. 4957/2022 (Α΄ 141).
Αποστολή της Ε.Η.Δ.Ε. είναι να παρέχει, σε ηθικό και δεοντολογικό επίπεδο, εγγύηση αξιοπιστίας των ερευνητικών έργων που διεξάγονται στο Ε.Α.Α. H Ε.Η.Δ.Ε. ελέγχει αν ένα ερευνητικό πρόγραμμα ή έργο διενεργείται με σεβασμό στην αξία των ανθρώπινων όντων, στην αυτονομία των προσώπων που συμμετέχουν, στην ιδιωτική ζωή και τα προσωπικά τους δεδομένα, καθώς και στο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον. Η Επιτροπή ελέγχει, επίσης, την τήρηση των γενικά παραδεδεγμένων αρχών της ακεραιότητας της έρευνας, των κριτηρίων της ορθής επιστημονικής πρακτικής και των δεοντολογικών αρχών λειτουργίας του Ε.Α.Α. όπως αποτυπώνονται στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του, όπως εκάστοτε ισχύει. Ο έλεγχος της ηθικής και δεοντολογίας της έρευνας αποτελεί ουσιώδη εγγύηση, συμβάλλει στην επίτευξη αριστείας και είναι προϋπόθεση για την ενίσχυση της εμπιστοσύνης και την αποδοχή της έρευνας που διεξάγεται στο Ε.Α.Α. από το κοινωνικό σύνολο και τους αρμόδιους φορείς σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.
ΙΙ. ΣΥΝΘΕΣΗ Ε.Η.Δ.Ε.
H επιτροπή συγκροτήθηκε με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά την 1303/15-02-2024 συνεδρίασή του και επικαιροποιήθηκε κατά την 1307/14-03-2024 συνεδρίαση. Αποτελείται από πέντε τακτικά και πέντε αναπληρωματικά μέλη.
- Απόφαση Σύστασης Επιτροπής Ηθικής & Δεοντολογίας της Έρευνας του Ε.Α.Α.
- Επικαιροποίηση απόφασης της υπ’ αριθμ. 1303/15-02-2024 συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Α.Α. περί σύστασης της Επιτροπής Ηθικής & Δεοντολογίας της Έρευνας του Ε.Α.Α.
- Επικαιροποίηση απόφασης της υπ’ αριθμ. 1345/19-12-2024 συνεδρίασης του Δ.Σ. του Ε.Α.Α. περί σύστασης της Επιτροπής Ηθικής & Δεοντολογίας της Έρευνας του Ε.Α.Α.
| Τακτικά μέλη | Αναπληρωματικά μέλη |
| Ασημακοπούλου Βασιλική, Πρόεδρος | Μεταξάτου Αγγελίνα |
| Πετούση Βασιλική, Αντιπρόεδρος | Φράγκου Ρωξάνη |
| Μαυρομούστακου Ήβη – Αγγελική | Παπαδοπούλου Θεοδώρα |
| Άκρας Σταύρος | Ηλίας Παναγιώτης |
| Σμπόρας Σωτήριος | Ακύλας Αθανάσιος |
Email: ehde@noa.gr
III. ΕΝΤΥΠΑ Ε.Η.Δ.Ε.
Έντυπα που πρέπει να συμπληρώνει ο επιστημονικός υπεύθυνος ενός ερευνητικού έργου για την αίτηση έγκρισης του έργου ή μέρους του έργου από την Ε.Η.Δ.Ε. του Ε.Α.Α.
(Βρείτε στην ενότητα IV, πιο κάτω, πρόσθετες πληροφορίες)
- Έντυπο αίτησης (αρχείο μορφής docx)
- Έντυπο πληροφόρησης συμμετεχόντων (αρχείο μορφής docx)
- Έντυπο ενήμερης συναίνεσης (αρχείο μορφής docx)
- Έντυπο δήλωσης εχεμύθειας (αρχείο μορφής docx)
Τονίζεται ότι τα έντυπα ενήμερης συναίνεσης και ενημέρωσης συμμετεχόντων περιέχουν παραδείγματα προτάσεων και δηλώσεων και θα πρέπει να προσαρμοστούν από τον/την Ε.Υ. ανάλογα.
Είδη έργων που αξιολογούνται από την Ε.Η.Δ.Ε.
- Χρηματοδοτούμενα Έργα
- Μη Χρηματοδοτούμενα Έργα
- Μεταδιδακτορικές Έρευνες
- Διδακτορικές Διατριβές
- Μεταπτυχιακές Διπλωματικές Εργασίες εφόσον πρόκειται να ακολουθήσει δημοσίευση και κατά την κρίση του επιβλέποντος.
Σε ποιες περιπτώσεις χρειάζεται η λήψη έγκρισης υλοποίησης έργου από την Ε.Η.Δ.Ε.;
Η Ε.Η.Δ.Ε. μπορεί να εξετάσει, ύστερα από αίτηση ενδιαφερόμενου προσώπου ή καταγγελία, και άλλο ερευνητικό έργο και να γνωματεύσει για θέματα ηθικής και δεοντολογίας που αφορούν άρθρο προς δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό ή υπό εκπόνηση διπλωματική εργασία ή διδακτορική διατριβή.
Πότε γίνεται η διαδικασία λήψης έγκρισης υλοποίησης έργου από την Ε.Η.Δ.Ε.;
Οι εγκρίσεις της Ε.Η.Δ.Ε. δεν έχουν αναδρομικό χαρακτήρα.
Χρονικά το έργο θεωρείται εγκεκριμένο από την ημερομηνία τελικής έγκρισης από την Ε.Η.Δ.Ε. και ο σχετικός αριθμός πρωτοκόλλου και ημερομηνία θα πρέπει να αναγράφεται σε οποιαδήποτε επικοινωνία/έντυπο ή άλλο υλικό είναι απαραίτητο.
Σημειώνεται ότι η έναρξη οποιασδήποτε δράσης απαιτεί έγκριση από την Ε.Η.Δ.Ε. πρέπει να ξεκινά ΜΕΤΑ την τελική έγκριση από την Ε.Η.Δ.Ε. Η Ε.Η.Δ.Ε., κατά νόμον, δεν μπορεί να εγκρίνει έργα ή ερευνητικές και άλλες δράσεις που έχουν αρχίσει να υλοποιούνται.
Ποια είναι η διαδικασία που πρέπει να ακολουθήσω προκειμένου να λάβω έγκριση υλοποίησης από την Ε.Η.Δ.Ε.;
- Αίτηση σε μορφή word/pdf (μη κλειδωμένο/μη σκαναρισμένο αρχείο), συμπληρωμένη και υπογεγραμμένη από όλα τα μέλη της ομάδας έργου του Ε.Α.Α., στην οποία περιλαμβάνεται λεπτομερές ερωτηματολόγιο. (Αρχείο διαθέσιμο εδώ)
- Ερευνητικό πρωτόκολλο σε μορφή word/pdf (μη κλειδωμένο/μη σκαναρισμένο αρχείο) το οποίο πρέπει να περιλαμβάνει: Μέλη ερευνητικής ομάδας και ρόλο στην επιστημονική έρευνα, εισαγωγή, σκοπό και στόχο, υλικό και μέθοδο (συμπεριλαμβανομένης της επιλογής και προσέλκυσης δείγματος), επιθυμητά αποτελέσματα και ενδεικτική βιβλιογραφία. Το ερευνητικό πρωτόκολλο θα πρέπει να περιγράφει πλήρως και με σαφήνεια το υπό έγκριση έργο εστιάζοντας ειδικά στις δράσεις που υλοποιούνται από το Ε.Α.Α.
- Έντυπα πληροφόρησης συμμετεχόντων στην έρευνα, όπου απαιτείται. (Προτεινόμενο αρχείο διαθέσιμο εδώ)
- Ξεχωριστό έντυπο πληροφόρησης για ανήλικους συμμετέχοντες, όπου απαιτείται, σε απλή και κατανοητή γλώσσα, καθώς και συναίνεση γονέων/κηδεμόνων.
- Έντυπα ενήμερης συναίνεσης των συμμετεχόντων/συμμετεχουσών, υπογεγραμμένα από τον/την κάθε συμμετέχοντα/ουσα.
(Προτεινόμενο αρχείο διαθέσιμο εδώ) - Τα ερωτηματολόγια και τα έντυπα που θα χρησιμοποιηθούν στη μελέτη.
- Έντυπο δήλωσης εχεμύθειας, υπογεγραμμένο από όλα τα μέλη της ομάδας έργου του Ε.Α.Α. (Αρχείο διαθέσιμο εδώ)
- Οποιοδήποτε άλλο έγγραφο σχετικό με τη διεξαγωγή του ερευνητικού έργου ή της μελέτης.
Η Γραμματεία της Επιτροπής ελέγχει την πληρότητα των δικαιολογητικών και, εφόσον χρειάζεται, ζητά συμπληρωματικές πληροφορίες. Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου, η αίτηση πρωτοκολλείται και διαβιβάζεται στην Επιτροπή για αξιολόγηση.
Η Επιτροπή αποφασίζει εντός 15 ημερών από την πρωτοκόλληση της αίτησης.
Πού στέλνω τα συμπληρωμένα έντυπα;
Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι:
- Η έγκριση της Ε.Η.Δ.Ε. δεν αναιρεί την πιθανή ανάγκη έγκρισης από άλλες αρχές εφόσον η νομοθεσία το προβλέπει.
- Οι αποφάσεις της Ε.Η.Δ.Ε. είναι δεσμευτικές για το Ε.Α.Α.
- Η έγκριση καλύπτει μόνο το έργο όπως περιγράφεται στο σχετικό αίτημα. Κάθε αλλαγή απαιτεί νέα αίτηση στην Ε.Η.Δ.Ε.
- Η έγκριση αφορά δράσεις που θα υλοποιηθούν μετά την ημερομηνία έκδοσης της τελικής εγκριτικής απόφασης. Δεν έχει αναδρομική ισχύ.
- Δεν επιτρέπεται η διανομή υλικού που αναφέρει ήδη ληφθείσα έγκριση πριν αυτή χορηγηθεί.
Τα προσωπικά δεδομένα
Ο/Η Ε.Υ. θα πρέπει να διασφαλίσει ότι συλλέγονται μόνο τα απολύτως απαραίτητα δεδομένα για τον σκοπό της επεξεργασίας και μόνο για το χρονικό διάστημα υλοποίησης του έργου.
Για την προστασία των προσωπικών δεδομένων οι Ε.Υ. πρέπει να περιγράφουν εάν τα δεδομένα που θα χρησιμοποιηθούν είναι:
- Ταυτοποιήσιμα (επώνυμα)
- Ψευδωνυμοποιημένα (κωδικοποιημένα)
- Ανώνυμα ή ανωνυμοποιημένα
Πρέπει επίσης να περιγράφουν εάν τα δεδομένα διατηρούνται:
- Σε υπολογιστή με κωδικό πρόσβασης, σε αρχείο με κωδικό πρόσβασης
- Σε εξωτερικό σκληρό δίσκο χωρίς πρόσβαση στο διαδίκτυο
- Σε υπολογιστή σε κλειδωμένο γραφείο
- Σε έντυπη μορφή σε κλειδωμένο συρτάρι και γραφείο